Een vraag die op zich voor mij niet moeilijk te beantwoorden is, alleen loop ik steeds tegen hetzelfde 'probleem' aan: ik ben namelijk kleurenblind. Weliswaar matig kleurenblind..... maar ik zie niet wat de rest van de wereld ziet. Vrouwen zijn zelden kleurenblind, dus eigenlijk is het best bijzonder. Een bijzonderheid die ik de laatste tijd echter wel enorm vervloek. Het beperkt me namelijk.
Het is een familieaangelegenheid. Mijn moeder is kleurenblind, al mijn tantes zijn kleurenblind, mijn broers zijn kleurenblind en het grootste deel van mijn neven ook. Er is 1 achternichtje die ook niet geheel zuiver de kleuren ziet, maar gelukkig nog in een matiger vorm dan ik. Ik sprong dan ook een gat in de lucht toen mijn dochter het niet bleek te zijn. Kleurenblindheid wordt door de moeder overgegeven, dus de kans dat ze het zou zijn was aanzienlijk. Gelukkig ontspringt ze de dans.
Over het algemeen is het iets waar goed mee te leven valt. Dingen waar je tegenaan loopt zijn bijvoorbeeld de rode en groene lichtjes bij lasergamen: ik schoot gewoon op alles wat bewoog. Waarom kunnen ze die dingen niet blauw en geel maken? Misschien moet ik dat eens aangeven bij de fabrikant van die pakken. Het zou de teamronde ( meestal de 2e) voor veel mensen een stuk leuker maken. Van het stoplicht weet je dat de bovenste rood is en de onderste groen. Zouden ze dit voor de grap omdraaien: ik rij gewoon door als het onderste licht aan is.
Op de basisschool werd ik ermee gepest. Mijn luchten waren standaard paars, en het gras oranje. Ja, ik zie het gras echt als oranje. Als je kleurenblind bent, zie je bepaalde kleuren niet of vervormd. Het is niet zo dat ik geen kleuren zie, ik zie ze anders. Mijn hersenen weten ook niet of het groen of bruin is, blauw of paars....dat wordt gewoon niet herkent. Helaas is het ook niet iets wat je kunt leren. Je kunt wel leren dat dingen een bepaalde kleur hebben, zoals ik al weet dat de lucht blauw is, en het gras groen. En dat mijn houten tafel bruin is. Maar zet twee stroken geel en limegroen naast elkaar...en ik zie een licht verschil tussen de 2, maar zou het allebei als geel benoemen.
Op de middelbare school wilde ik graag tekenen en handvaardigheid in mijn pakket houden, ook al moest ik daarvoor 8 vakken doen in plaats van 6 op mijn examen: het werd me afgeraden. De opmerking die ik meekreeg was: "je bent hartstikke creatief, maar die kleurenblindheid gaat je nekken". Na de middelbare school wilde ik heel graag MDGO activiteitenbegeleiding (toen echt nog een vak) gaan doen: ik werd niet aangenomen vanwege mijn kleurenblindheid. Intens verdrietig verliet ik de open dag weer..... en gaf het op.
Dat is namelijk het euvel: ik ben ontzettend creatief. Inmiddels heb ik 20 jaar in de zorg gewerkt met heel veel liefde, waarvan ook een aantal jaar op dagbesteding. Helaas nooit op groepen waarin ik mijn creativiteit echt kwijt kon. De dagbesteding bestond meer uit verzorging en begeleiding vanwege de ernstige handicap van de cliënten. De hoeveelheid creatief bezig zijn was denk ik nog geen 10%.
Omdat ik het begeleiden ook heel erg leuk vond, en het zoeken naar mogelijkheden van de cliënten, heb ik dit dus heel lang gedaan.
Maar ik zou zo graag meer creatief bezig willen zijn. Thuis teken ik, schrijf ik, haak ik, fotografeer ik, en ben ik op dit moment ons interieur en de tuin aan het ontwerpen. Mijn ruimtelijk inzicht is prima, en ik ben een ster in het bedenken van praktische oplossingen voor "rare hoekjes". Ik knutsel bijna dagelijks met mijn kind. Oftewel: het is gewoon wat ik het liefste doe. Dingen maken, ontwerpen, creëren. Mijn moeder loste het op dezelfde manier op: zij maakte kleding, knutselde met ons en was handvaardigheids-juf bij ons op de basisschool. Ze hoefde niet te werken, en kon op deze manier toch haar talent kwijt. Die luxe heb ik de afgelopen drie maanden ook gehad, buiten dat er natuurlijk enorm verbouwd wordt op het moment, waar veel tijd in gaat zitten. En creatief bezig zijn, is gewoon datgene wat me gelukkig maakt.
Mijn ultieme droom is creatief therapeut te worden. Kan dat? Volgens mij wel! Bij creatieve therapie is het toch vooral de kunst om anderen zich te laten uiten door middel van creativiteit. Ik hoef de kleuren niet voor ze te kiezen, dat moet uit hun hart komen. En creatieve therapie is zo ontzettend breed: er kan ook gebruik gemaakt worden van muziek, van beweging, van dieren, van schrijven, van beeldhouwen. Het gaat om het gebruiken van je zintuigen, en terugkomen bij je eigen gevoel. Het gevoel dat zoveel mensen verloren zijn in deze maatschappij. De maatschappij die zo competitie-gericht is, zo enorm focust op datgene dat je niet kan of niet goed doet. De maatschappij die draait op presteren.
Tot ik mijn ultieme droom waar heb kunnen maken zal ik echter ook aan de slag moeten. De luxe van 1 salaris zit er hier gewoon niet in, en eerlijk gezegd wil ik ook gewoon werken. Dat huismoederen was een paar maanden leuk maar ik wil mijn talenten inzetten om anderen gelukkig te maken, te helpen, dienstbaar te zijn. Ik wil blijven groeien. En ik wil de creatieve kant op. Ik wil ook op mijn werk dingen maken, iets tastbaars creëren, mensen gelukkig zien vertrekken omdat ik ze heb kunnen helpen. De eerste stap is gezet: een sollicitatie is de deur uit. Ik heb mijn tekeningen meegestuurd, maar nog niet in de brief vermeld dat ik kleurenblind ben. Gewoon omdat ik heel bang ben dat ze me niet eens uitnodigen op alleen die zin. Ik moet het gewoon proberen.
Verder gaan we begin 2019 een afspraak maken bij een optiek in Tegelen die de EnChroma bril verkoopt. Deze bril geneest kleurenblindheid niet, maar ik zou de wereld misschien wel kunnen zien zoals de meeste mensen hem zien. Meer tinten onderscheiden. Ik zou nog steeds niet weten welke kleur het is, maar wel meer kleuren zien. Deze bril is duur, maar als het werkelijk werkt, is het een kleine investering voor datgene dat het me oplevert: de wereld zien zoals anderen hem zien. Dat vind ik doodeng (het doet misschien niks), maar ik ben ook enorm nieuwsgierig. De filmpjes van de mensen die hem geprobeerd hebben spreken boekdelen, zelfs mensen die voorheen alleen in grijstinten zagen, zien kleur. Een jongen komt erachter dat het haar van zijn zus toch echt wel enorm rood is na ruim 20 jaar. Een ventje van 8 ziet ineens 6 kleuren ballonnen in plaats van 3. En bijna iedereen die de bril opzet heeft het over het intense blauw van de lucht. Ik zie de lucht ook, weet dat hij blauw is....maar is het echt anders dan mijn ogen waarnemen? Zal ik het gras eindelijk als groen ervaren? Of werkt het voor mijn ogen niet.... Het schijnt in zo'n 80% van de gevallen te werken....ik hoop dat ik onder die 80 val.
Ondanks dat ik kleurenblind ben, ben ik namelijk wel dol op kleur. Ik haak het liefst met veel verschillende felle kleurtjes. Dat kan zijn omdat ik de subtielere tinten niet goed waarneem. Ik heb ook wel eens een deken gehaakt met grijstinten en wit. Het resultaat is prachtig, maar het maken ervan schenkt me minder voldoening. Misschien als ik de wereld zie, zoals anderen die zien, zal het me meer voldoening schenken? Ik heb ook wel eens iets gemaakt waarvan anderen zeiden:"oooh, wat een prachtige kleuren!" terwijl ik dacht dat ik het heel neutraal gehouden had. Ik heb in ieder geval nog nooit iets gemaakt waarvan mensen zeiden: 'dat kan echt niet bij elkaar', dus kleurgevoel heb ik blijkbaar wel......
Wat betreft kleding is het lastiger. Ik ben altijd vrij neutraal gekleed, of 1 felle kleur op een spijkerbroek, want daar wil ik nog wel eens miskleunen. Dat was is mijn werk op de woongroep ook iets wat ik echt niet deed: kleding klaarleggen voor mensen met een kleurrijke garderobe. We hadden 1 dame waarvan de moeder gek was op kleur..... in zelfs voor mij de overtreffende trap. Ik kon echt niets bij elkaar vinden waarvan ik dacht: dit staat leuk. En ik heb haar wel eens naar dagbesteding gestuurd in een outfit die echt niet kon, en waarvoor de begeleiding daar belde of ze een andere legging mochten komen halen. Natuurlijk! Ik wil niet dat het kind voor gek loopt, maar haar kleding was niet klaargelegd en ik was alleen die morgen dus kon ook een collega niet om hulp vragen. Helaas zat haar enige spijkerbroek op dat moment in de was, anders had ze die van mij aan gekregen, daar kun je zelden mee blunderen.
Je leert trucjes door de jaren heen. Zo heb ik stiften met kleurnummers, waarvan ik inmiddels de nummers uit mijn hoofd ken, en die altijd op dezelfde volgorde in mijn etui zitten. De lucht is dus blauw, het gras groen, de houten tafel bruin. De waterverfkleuren van mijn dochter zijn er nooit meer dan 12, en na een tijdje weet ik wel wat de groen, en wat de bruin is. Plakkaatverf hebben we in 8 kleuren die zo fel zijn dat ik ze wel uit elkaar houdt. Kleuren mixen kan ik wel, ik weet hoe de kleurencirkel in elkaar steekt. Als ik zelf schilder ( wat ik veel te weinig doe) heb ik alleen de 3 primaire kleuren nodig, en wit en zwart....de rest mix ik op 'weten' dat blauw en geel groen wordt, en blauw en rood paars etc. De aquarelpotloden koop ik ook alleen met kleurnummers. Daar staat de grote doos nog van op mijn wishlist. Dit trucje gebruik ik al vanaf de basisschool: ik had mijn eigen kleurpotloden en stiften.
Conclusie: is kleurenblind zijn een handicap?
In mijn geval wel degelijk. Ik kan me voorstellen dat er mensen zijn die helemaal niet houden van creatief bezig zijn, en dan beperkt het zich tot het 2e potje lasergamen misschien.
Maar voor de meeste mensen zal het echt beperkingen opleveren. Mijn oudste broer is bouwkundig ingenieur. Hij kan huizen volledig vanaf de grond af tekenen en bouwen. Het interieur zal hij aan een ander over moeten laten, maar ik geloof niet dat hij dat erg vindt. Mijn 2e broer was vroeger altijd veel bezig met tekenen en schilderen, maar heeft dat opgegeven later. Inmiddels is hij van 'de milieu-politie', terwijl hij denk ik liever kunstenaar was geworden. Broer 3 is ingenieur in de informatica. Dat heeft hij altijd willen doen, en ondervindt dus geen hinder. Broer 4 is elektricien geworden, en heeft zich door de LTS weten te werken, en kan de draadjes blijkbaar goed uit elkaar houden. Ik maakte me daar wel eens zorgen over....want hij komt rustig voor zijn idee met kerst met rode en groene waxinelichtjes thuis die in 1 bak lagen....en bij thuiskomst allemaal rood bleken te zijn. Voor zover ik weet heeft hij nog nooit kortsluiting of erger veroorzaakt.
Mijn zus heeft de mazzel niet kleurenblind te zijn. Zij is fysiotherapeut, maar naait thuis wel kleding en heeft in het verleden ook wel gebreid. Zij is degene die met mijn moeder kleding gaat kopen, en de kleuren uitkiest zodra er geverfd of behangen moet worden in het ouderlijk huis. Aan de rest van haar kroost heeft ze wat dat betreft weinig.
Toevallig net de regenboog bekeken met mijn man. Ik zie eigenlijk altijd een brede gele streep en een brede blauwe..... terwijl dat blijkbaar groen en paars is. Rood zie ik heel wazig, terwijl dat de kleur is die mijn man juist bij elke regenboog ziet. Ik zie de wereld duidelijk anders.....
Geen opmerkingen:
Een reactie posten