zaterdag 14 juli 2018

HSP en als je kind anders leert

Ik hou niet zo van hokjes. Iedereen is anders, en dat is wat de wereld zo mooi maakt in mijn ogen. Maar bij het krijgen van een kind, krijg je ook ineens te maken met 'de middellijn'. 
Wat consultatiebureau (of consternatiebureau) betreft hadden wij wat dat betreft geluk: behalve dat Joy met een iets kleiner hoofd dan gemiddeld werd geboren, was ze tot haar vierde jaar enorm gemiddeld....bij het irritante af. Gemiddeld gewicht, gemiddelde lengte.


Toch hadden wij al vrij snel door dat ze op andere vlakken toch wel iets van het gemiddelde afweek. Ze liep betrekkelijk laat, maar praatte heel snel al in volzinnen. Ze observeerde, had dingen door waar andere kinderen nog lang geen interesse in hadden, was uiterst opmerkzaam; de kleinste verandering viel haar op. Had woede-uitbarstingen om schijnbaar niets, maar was ook altijd overenthousiast over dingen ze leuk vond. Zachtjes doen kan ze niet, drukte put haar uit zowel fysiek als mentaal. Slapen in de kinderwagen of de auto? Ben jij gek, de wereld is veel te leuk, straks mis ik iets! Kriebelende kleding of labeltjes, naadjes in sokken, onderbroeken met een 'scherp' randje, harde geluiden (en dat terwijl ze zelf behoorlijk wat herrie kan produceren), langer dan 2 tellen stilzitten, sterke geuren, allemaal dingen die tot woede of intens verdriet konden leiden. Mooie muziek, een mooi gedicht, een triest verhaal of zielige film, kon ze enorm door geraakt worden al vanaf dat ze heel klein was. 

Sprekende voorbeelden? De ramp met de MH17. Ze was toen 2,5 jaar. Vanzelfsprekend zorgden wij zoveel mogelijk dat ze dat soort beelden niet zag, of nieuws niet hoorde...maar blijkbaar hebben we daar een steek laten vallen. Op een mooie zomeravond ergens eind juli 2014 zat ze met mijn moeder buiten naar de overkomende vliegtuigen te kijken. "Kijk oma, die kan uit de lucht vallen. Boem! Alle mensen helemaal dood". Mijn moeder heeft verder gevraagd, en ze bleek precies te kunnen vertellen in haar woorden wat er gebeurd was. Dat boze mensen een raket hadden afgeschoten, en dat daardoor het vliegtuig uit de lucht gevallen was. Wel even schrikken. 

Wat betreft het niet slapen omdat het leven te leuk is? Onze eerste vakantie naar Griekenland met het vliegtuig, Joy was toen bijna 11 maanden. Opa werd 60 en trakteerde het hele gezin op een weekje Kreta. We vlogen 's middags om 3 uur dus de middagslaap schoot er al bij in. In het vliegtuig werd er niet geslapen, tijdens de transfer van een uur werd er niet geslapen, eenmaal in het hotel dachten wij: "nu slaapt ze vast wel snel, ze is al sinds vanmorgen 7 uur op" en daar vergisten we ons deerlijk in! Om half 9 waren we in het hotel en mochten we nog even de restjes van het buffet weg happen. Toen we rond een uur of 10 eindelijk in onze kamer waren meteen het bedje op gezet..... zelfde ritueel als thuis, maar mevrouw keek ons aan of we gek waren. We waren zelf ook best afgedraaid, maar Joy heeft tot 3.40 uur op ons bed zitten spelen. Niet huilen, niet jammeren, geen oververmoeid kind: gewoon te gezellig hier! Nou ja, dan zal ze wel uitslapen? Ja, tot 8 uur. 
Ook de volgende dag sloeg ze gewoon haar middagslaap over, en 's avonds duurde het tot 23.00 uur voor we haar in slaap hadden. Tot een uurtje of 2, toen vond madam het wel weer tijd om te spelen. Oh ja, en voor eten had ze ook geen tijd. Je kunt wel zeggen dat ik die vakantie de drie R-en heb leren loslaten. Op 6 uur slaap per dag, en appelmoes en baby-vla kan je kind ook prima leven met 11 maanden. Na 2 nachten zijn we gaan rouleren met opa en oma, om zelf ook nog een beetje aan onze slaapuren te komen. De 2,5 jaar erna hadden we gelukkig alle vakanties met het vliegtuig opa en oma erbij, want dit bleef zo. Mallorca was de eerste vakantie dat we met zijn drieën waren ( ik tel Tenerife voor het gemak niet mee, omdat we toen wegens griep allemaal de hele week op bed gelegen hebben) en toen hebben we het anders aangepakt: iedereen een siësta, en 's avonds gewoon gezellig gelijk met ons naar bed. 

Joy wil gewoon niets missen. Thuis zit ze in een ritme, dus gaat ze zonder problemen naar bed. Maar ook daar is (of eigenlijk was) het wel een dingetje. Voor de verhuizing woonden we in een ontzettend gezellig hofje met veel kinderen. Als Joy uit school kwam en helemaal gesloopt was, kon ze niet voor zichzelf beslissen lekker binnen te blijven. Zodra ze kinderen in het hofje hoorde, moest ze ook naar buiten. Als Joy moe is, is ze extra kwetsbaar voor prikkels, en buitenspelen geeft prikkels, veel prikkels. Je moet samen spelen, delen, overleggen, etc. Normaal gesproken geen enkel probleem, maar als ze vermoeid is, is het lontje kort. Ik kon er vergif op innemen dat ze binnen vijf minuten weer huilend binnen zou komen vanwege 'ruzie', dan raasde ze even uit, en dan ging ze weer..... Dat herhaalde zich dan een keer of 10, daarna was ze het echt zat en bleef ze wel binnen. Maar wel met een rotgevoel over zichzelf. Het tastte haar zelfvertrouwen enorm aan, en ik kon haar daar met geen mogelijkheid voor beschermen. 

Sowieso was ze in Almere na schooltijd altijd kapot. In een kleuterklas met 34 kinderen is het vechten voor je plek, in een groep 3 met 25 kinderen ook, zeker als je zo'n enorm vroege leerling bent, en ook nog eens zo gevoelig voor prikkels. 

Wat dat is ze. Hooggevoelig. HSP. Hypersensitief. Temperamentvol. Geef het een naam. 

Wij zullen haar daar tussen nu en een jaar officieel op laten testen, omdat het haar zal helpen in haar verdere leven als het officieel vastgesteld is, en er tegenwoordig begeleiding voor is. Ik was 19 toen ik de 'diagnose' kreeg, maar toen was er nog zo weinig over bekend, dat er helaas niets mee gedaan is. De officiële diagnose was: een hypersensitief persoon met een hyperactief brein. Meer dan die diagnose kreeg ik ook niet, hoe ik daar mee om moest gaan moest ik zelf maar uitzoeken. 
Het heeft heel lang geduurd voor ik wist hoe ik met deel 1 van de diagnose om moest gaan, en het kon accepteren. Met deel 2 ben ik nu aan de gang. Dat wil ik voor Joy echt anders. 
Mijn leraar van groep 8 ( ik had een 99% cito score, dus VWO advies) vertelde mij en mijn ouders dat ik VWO hersenen had, maar 'alle vogeltjes zag vliegen', dus dat we blij mochten zijn als ik de MAVO ging afmaken. Daarmee heeft hij mijn weg bepaald... het VWO was blijkbaar niet voor me weggelegd, dus waarom zou ik het proberen? Ik kon toch niet leren? Ik denk niet dat hij weet hoe bepalend hij is geweest met die uitspraak, en hoe vast die opmerking zich in mijn brein genesteld heeft. 
Enorme gemiste kans dus. 

Joy gaat momenteel met lezen en rekenen helemaal niet zo denderend op school. Ze heeft de rust niet. Wat ze wel kan? Mij een pagina uit een boek voorlezen met horten en stoten, vervolgens het boek dichtklappen, en de hele pagina letterlijk, woord voor woord, nog een keer aan me opdreunen. En dan vloeiend. En dan heb ik het niet over 10 woordjes.....maar over meer dan 60 tot wel 100. Aan haar intelligentie ligt het niet. Aan haar geheugen zeker niet. Leg je Joy iets 1x uit, dan weet ze dat over 6 maanden nog. En dan weet ze ook wat voor weer het was toen je het uitlegde en waar dat was. 

Afgelopen avondvierdaagse heeft ze de ouders vermaakt met een lesje biologie. Wat voor plantjes er langs de kant van de weg stonden, wat voor dieren er te zien waren, dat je jonge wilde dieren nooit op mag pakken, omdat de moeder hen dan verstoot vanwege de geur van mensen die er aan ze zit. Ze wil alles weten, en geeft de kennis ook graag door. Een museum bezoeken met haar is een feestje. Joy moet het zien, en horen. 

Ik hoop dat ze het lezen volgend jaar meer op gaat pakken en ook leuker gaat vinden. Ik heb haar ook uitgelegd dat als ze goed kan lezen, ze alles op kan zoeken wat ze wil. Dat ze dan niet meer alles hoeft te vragen. (en vragen doet ze de hele dag!) Dan kan ze zelf op onderzoek uit. Daar had ze eigenlijk nog niet aan gedacht.... misschien is dat een stimulans. Juf heeft het de laatste weken ook zo aangepakt, die laat haar werkstukjes maken. Volgend jaar mag ze spreekbeurten gaan geven over onderwerpen die ze zelf kiest. 

Ze leert anders. En met anders bedoel ik in dit geval: anders dan gemiddeld. Ze is een beelddenker, en moet dingen ervaren. Misschien heeft ze de dyslexie van haar vader, daarvoor is het nu nog te vroeg, ook dat kan halverwege volgend jaar pas getest worden. 

Haar CITO-scores waren allemaal ver beneden het landelijk gemiddelde. Dat ga ik haar niet vertellen. Ik heb vanaf groep 1 al een hekel aan die dingen, en gelukkig gaan ze deze voor de kleuters in ieder geval afschaffen. Hoe praat je een kind een minderwaardigheidscomplex aan? CITO's zijn gemaakt op het gemiddelde, op de schools lerende kinderen. Een CITO verteld je niet of je intelligent bent, een CITO verteld of je leert volgens de gemiddelde manier op het gemiddelde tempo. Ik heb zelf wel eens zo'n kleuterexemplaar gedaan, en scoorde ook ver beneden het landelijk gemiddelde! Omdat ik andere verbanden leg dan een gemiddelde kleuter.(gelukkig maar!)

Als het aan de CITO had gelegen, was mijn kind niet naar groep 4 gegaan. Gelukkig zeggen de leraren hier hetzelfde als de leraren in Almere vorig jaar deden: ze moet absoluut niet gaan doubleren, want dan gaat ze zich hopeloos vervelen en waarschijnlijk nog slechter presteren. Ik zou het beslist niet erg vinden als mijn kind groep 3 over zou doen, als het haar zou helpen. Maar wat wereldoriëntatie betreft, sociale vaardigheden, creativiteit, beweging, algemene kennis, eigenlijk alles wat niet met technisch lezen en rekenen te maken heeft, scoort ze veel hoger dan het het landelijk gemiddelde. 

En die gevoeligheid? Daar hebben we haar met onze verhuizing enorm mee geholpen. Wat we voor haar wilden was een kleinere klas, veel ruimte om het huis met niet teveel buren, en een rustige omgeving zodat ze thuis ook echt tot rust kan komen. Het was niet onze enige reden, ik wilde ook rust om me heen en veel grond en dieren. Danny wilde weer klussen en ook na de verbouwing van het huis ruimte om te knutselen. 'Buiten wonen' stond al jaren hoog op ons verlanglijstje. Joy was alleen de extra motivatie om het ook echt te gaan doen, en heeft het proces versneld. Misschien een extreme stap....maar ze kan altijd terug naar de stad als ze geleerd heeft om met haar gevoeligheid om te gaan. Het is echt iets dat je moet leren, en vergis je niet: een enorme gave als je het goed inzet. 

En eigenlijk is het nog veel beter dan we ooit durfden dromen. Waar we in Almere 2x per dag de discussie op school hadden waar er geluncht of gespeeld moest worden, want als je niet bij iemand kan spelen tel je niet mee, is er hier een soort van ingesleten regel dat er alleen op woensdag en vrijdag gespeeld wordt. En de meeste kinderen blijven over op school, omdat een groot deel in het buitengebied woont, en het 65 per jaar kost. (In Almere betaalde je 3 euro per keer!) Ook dat geeft duidelijkheid en rust. 

Rust en Regelmaat is voor elk kind goed, maar voor die van ons een absolute must. De Reinheid zullen we het maar even niet over hebben....... ;-) 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten